Archiwum autora: mentor

Alberto Moravia „1934”

Reżyseria: Waldemar Modestowicz

Adaptacja: Ewa Stocka-Kalinowska

Opracowanie muzyczne: Małgorzata Małaszko

Premiera: 10 czerwca 1995

Kolejne emisje: 29 sierpnia 2008, godz. 18:00

Obsada

Lucio – Jarosław Gajewski

Beate/Trude – Ewa Gawryluk

Sonia – Joanna Jędryka

Shapiro – Michał Pawlicki

Galamini – Jan Matyjaszkiewicz

Alois – Marek Barbasiewicz

Paula – Grażyna Barszczewska

Dorożkarz – Jacek Jarosz

Kelner – Cezary Nowak

Fabuła powieści, na podstawie której powstał spektakl

Alberto Moravia, jeden z najważniejszych włoskich pisarzy XX wieku, zasłynął z umiejętnego łączenia psychologicznej introspekcji z analizą społeczną. W swojej powieści „1934”, po raz kolejny udowadnia, jak znakomitym obserwatorem jest, ukazując czytelnikowi wpływ politycznego kontekstu na życie zwykłych ludzi.

„1934” to opowieść o Luciano, intelektualiście, który w czasach rosnącego faszyzmu w Europie, znajduje się na wygnaniu na wyspie Ponza. Tam spotyka młodą nauczycielkę, której próbuje uświadomić zagrożenia, jakie niesie ze sobą nowy porządek polityczny. Historia ta ma również swoje zawirowania miłosne, które wplecione są w polityczne tło tamtych czasów.

Moravia z niezwykłą precyzją oddaje klimat epoki, w której narasta niepewność, strach i rozbicie moralne społeczeństwa. Jego styl jest klarowny i precyzyjny, a jednocześnie pełen emocji, co pozwala czytelnikowi poczuć atmosferę tamtych lat. Narracja jest prowadzona z perspektywy głównego bohatera, co daje nam możliwość dogłębnego zrozumienia jego myśli, lęków i motywacji.

Postacie Moravii są pełne sprzeczności i prawdziwe, co sprawia, że czytelnik może się z nimi utożsamić. Luciano, mężczyzna walczący z własnymi demonami, równocześnie próbujący uświadomić innym niebezpieczeństwa faszyzmu, to postać skomplikowana i interesująca. Jego relacje z innymi mieszkańcami wyspy, zwłaszcza z tajemniczą nauczycielką, dodają fabule głębi i dramatyzmu.

„1934” to również książka o miłości, stracie i wyborach, które trzeba podjąć w życiu. Moravia niejednokrotnie stawia swoich bohaterów przed trudnymi dylematami moralnymi i emocjonalnymi, co sprawia, że czytelnik zastanawia się nad własnymi wartościami i postawą wobec świata. Miłość w tym kontekście ukazana jest jako siła napędowa, ale także jako źródło cierpienia.

Jednym z głównych tematów powieści jest wpływ polityki na życie codzienne ludzi, a także konsekwencje wyborów, które podejmują. Moravia ukazuje, jak faszyzm wpływa na jednostkę i społeczeństwo jako całość, prowokując czytelnika do refleksji na temat jego własnej roli i odpowiedzialności wobec tego, co dzieje się w świecie.

Mimo że akcja „1934” rozgrywa się na tle lat trzydziestych XX wieku, poruszone problemy są wciąż aktualne. Powieść daje nam możliwość zrozumienia, jak ważne jest zachowanie czujności i odpowiedzialności wobec zagrożeń politycznych, jakie mogą niszczyć życie ludzi na różnych płaszczyznach.

Podsumowując, „1934” to poruszająca powieść, która łączy w sobie elementy psychologiczne, polityczne i miłosne, tworząc niezapomniane literackie doświadczenie. Mistrzowski styl Moravii sprawia, że książka jest nie tylko przyjemna w czytaniu, ale także prowokuje do refleksji na temat ważnych kwestii społecznych i moralnych.

Choć niektórzy czytelnicy mogą uważać, że fabuła jest miejscami zbyt wolna, warto pamiętać, że opowieść nie skupia się jedynie na wartkiej akcji, ale przede wszystkim na psychologicznych i emocjonalnych aspektach życia bohaterów oraz na analizie ówczesnego społeczeństwa.

Ostatecznie, „1934” to lektura obowiązkowa dla miłośników literatury włoskiej, jak również dla tych, którzy chcą zgłębić tematykę rosnącego faszyzmu w Europie i jego wpływ na życie zwykłych ludzi. Dzięki swojej uniwersalności i głębi przekazu, książka ta pozostaje aktualna i wartościowa także dzisiaj, będąc znakomitym źródłem inspiracji dla refleksji na temat naszej wspólnej historii oraz wyzwań, przed którymi stoi współczesne społeczeństwo.

„1934” Alberto Moravii to powieść nie tylko dla miłośników literatury, ale także dla każdego, kto chce zrozumieć, jak przeszłość wpływa na teraźniejszość i jak ważne jest pamiętanie o lekcjach, które niesie historia. Wzruszająca, refleksyjna i prowokująca, ta książka z pewnością pozostanie w pamięci czytelników na długo po przewróceniu ostatniej strony.

Niektóre fragmenty powieści mogą być trudniejsze do przyswojenia przez czytelników, którzy oczekują szybkiego tempa i skupiają się na akcji. Mimo to, warto poświęcić czas na tę książkę, by docenić jej głębię, mistrzowski styl pisarski i aktualność poruszanych problemów.

5/5 - (1 vote)

Anna Szamotuła „Salto mortale”

„Salto mortale”, czyli przewrót kopernikański

Scenariusz i reżyseria: Anna Szamotuła

Reżyseria dźwięku: Paweł Szaliński

Muzyka (kompozycja i wykonanie): Piotr Skotnicki

Produkcja: Beata Jankowska

Premiera: 19 lutego 2023, godz. 21:00 (premiera miała miejsce w programie pierwszym)

Czas trwania – 40’42”

Obsada:

Mikołaj Kopernik – Andrzej Ferenc

Klaudiusz Ptolemeusz – Marcin Przybylski

Galileusz – Włodzimierz Press

Jan Matejko – Andrzej Mastalerz

Henryk Levittoux – Łukasz Wójcik

Noc – Angelika Kurowska

Utwór „O Fortuna” wykonał Krzysztof Antkowiak

Opowieść rozpoczyna się w pracowni Jana Matejki, gdzie artyście towarzyszy Henryk Levittoux, który pozował do słynnego portretu „Astronoma Kopernika, czyli rozmowa z Bogiem”. Po chwili obaj wychodzą, a w pracowni zaczyna się niecodzienna sytuacja.

W słuchowisku, prace malarskie ożywiają ducha Mikołaja Kopernika, który z kolei przyprowadza innych wielkich uczonych – Ptolemeusza, którego prace Kopernik uważnie studiował, oraz Galileusza, który był gorącym orędownikiem odkryć polskiego astronoma oraz wybitnym naukowcem, poszerzającym teorię heliocentryczną o swoje badania i obserwacje. W trakcie spotkania uczeni nie tylko rozmawiają o pięknie nauki, ale także o cenie, jaką trzeba czasem zapłacić za wolność i walkę o prawdę. Co wyniknie z takiego spotkania?

5/5 - (2 votes)

Adam Wojtyszko „Ucho”

Autor i reżyser – Adam Wojtyszko

Reżyseria dźwięku – Agnieszka Szczepańczyk

Opracowanie muzyczne – Renata Baszun

Kierownictwo produkcji – Beata Jankowska

Premiera: 26.02.2023

Czas trwania: 31’13”

Obsada:

Paweł Drzewiecki w roli Narratora

Aleksandra Radwan

Ewa Kania

Sara Lityńska

Zbigniew Suszyński

Krzysztof Szczepaniak

Łukasz Karczewski

Mirosław Wieprzewski

Michał Bajor

Fabuła

Trójkowy kryminał, ale nie w cyklu Teatrzyk Zielone Oko.

Słuchowisko opowiada historię pana „Ucha”, technika policyjnego, który dysponuje niezwykłym słuchem. Autor, Adam Wojtyszko, wykorzystał ciekawą formę, składającą się z siedmiu kilkuminutowych odcinków, tworzących rodzaj mini-serialu. Dzięki tej strukturze fabuły, w zawrotnym tempie prowadzeni jesteśmy do finału, czyli rozwiązania zagadki kryminalnej. Choć od początku wiemy, kto jest winny, bohaterowie tego nie wiedzą.

Zaczyna się od historii Moniki W., której randka skończyła się porażeniem paralizatorem, wrzuceniem do bagażnika zakurzonego samochodu i wywiezieniem w niewiadomym kierunku…

5/5 - (2 votes)

Pierre Corneille „Cyd”

Przekład – Jan Andrzej Morsztyn

Adaptacja – Zbigniew Kopalko

Reżyseria – Zbigniew Kopalko

Realizacja akustyczna – Andrzej Brzoska

Opracowanie muzyczne – Mirosława Janeta

Premiera: 21 czerwca 1987

Obsada:

Chimena – Anna Romantowska

Rodryg – Krzysztof Gosztyła

Diego – Zdzisław Tobiasz

Gomes – Henryk Machalica

Król Kastylii – Józef Fryźlewicz

Arias – Bohdan Ejmont

Leonora – Jolanta Czaplińska

Alfons – Maciej Borniński

Elwira – Danuta Nagórna

Królewna – Anna Wróblówna

Dworka Królewny – Stanisława Stępniówna

Sankty – Jerzy Rogowski

„Cyd” autorstwa Pierre’a Corneille’a to opowiada ona historię Rodryga, młodego szlachcica hiszpańskiego, który jest zakochany w Chimenie, córce hrabiego Gomesa. Ich miłość jest skomplikowana przez konflikt między ojcem Chimeny a ojcem Rodryga, Don Diègo, którzy są wrogo nastawieni do siebie.

W wyniku incydentu, w którym Rodryg zabija ojca Chimeny, młody szlachcic zostaje postawiony przed trudnym wyborem: albo zabić ojca swojej ukochanej, albo pozwolić na śmierć swojej reputacji jako honorowego rycerza.

Rodryg decyduje się na pojedynek z ojcem Chimeny, który kończy się jego zwycięstwem. W ten sposób udowadnia swoją wartość jako rycerza, ale jednocześnie musi stawić czoła gniewowi Chimeny, która jest zdruzgotana jego działaniami.

Sztuka „Cyd” skupia się na konflikcie między lojalnością rodzinną a miłością, a także na kwestii honoru i obowiązku. Corneille, autor dzieła, był znany z tworzenia tragedii, które koncentrowały się na kwestiach moralnych i etycznych, co stanowi jeden z głównych tematów tej sztuki.

Sztuka „Cyd” jest jednym z najwybitniejszych dzieł w historii teatru francuskiego. Corneille stworzył poruszającą historię miłości, konfliktu i moralnych dylematów, które wciąż są aktualne. Fabuła sztuki jest intrygująca, a postaci dobrze wykreowane, co sprawia, że historia ta pozostaje w pamięci widza na długo po zakończeniu przedstawienia.

Sztuka ta skupia się na trudnym wyborze, przed którym staje młody rycerz Rodryg, który musi wybrać między lojalnością rodzinną a miłością. Jego decyzja o pojedynku z ojcem Chimeny, by udowodnić swoją wartość jako rycerz, jest momentem napięcia dramatycznego, który trzyma widza w napięciu do samego końca.

Sztuka „Cyd” jest doskonałym przykładem na to, jak klasyczne dzieła teatralne mogą być wciąż żywe i emocjonujące, nawet po wielu wiekach. To wspaniała sztuka, która zasługuje na swoje miejsce w historii teatru. Polecam ją wszystkim, którzy cenią sobie dobre, starannie wykonane przedstawienia, w których poruszane są ważne i uniwersalne tematy.

5/5 - (3 votes)

Sofokles „Antygona”

Reżyseria: Henryk Rozen

Realizacja: Andrzej Brzoska

Przekład: Stanisław Hebanowski

Adaptacja: Henryk Rozen

Muzyka: Zbigniew Preisner

Śpiewa chór Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Romualda Miazgi. Gra Zespół Kameralny Orkiestra Polskiego Radia pod dyrekcją Jana Pruszaka.

Premiera: 1984

Emisja: 13.12.2003

Obsada:

Antygona – Jadwiga Jankowska-Cieślak
Kreon – Zbigniew Zapasiewicz
Ismena – Krystyna Kozanecka
Eurydyka – Teresa Budzisz-Krzyżanowska
Hajmon – Mirosław Konarowski
Strażnik – Marek Obertyn
Tejrezjasz – Jan Świderski

„Antygona” składa się z trzech aktów i opowiada historię konfliktu między Antygona, córką króla Edypa, a jej wujem, królem Kreonem Teb.

Akcja rozpoczyna się od wprowadzenia do sytuacji, w której bracia Antygony, Etiopes i Polinejkes, walczyli ze sobą o tron w Tebach. Etiopes został zabity, a Polinejkes został pokonany i uznany za zdrajcę. Król Kreon zabronił pochowania Polinejkesa, ale Antygona postanawia pochować swojego brata, niezależnie od konsekwencji.

W pierwszym akcie Antygona i jej siostra Ismena rozmawiają o sytuacji, a Antygona opowiada o swoim postanowieniu pochować brata, niezależnie od zakazu króla. W tym samym czasie król Kreon mówi swojemu synowi Haimonowi o swojej decyzji i o tym, że nie zamierza ustąpić.

W drugim akcie Antygona jest aresztowana przez strażników i przyniesiona przed króla Kreon. Król oskarża ją o złamanie jego zakazu i skazuje ją na śmierć przez zamurowanie w grobowcu. W tym samym czasie Haimon, syn króla, prosi ojca o łaskę dla Antygony, ale Kreon nie chce ustąpić.

W trzecim akcie Haimon, niezadowolony z decyzji ojca, planuje odejść z Teb. W międzyczasie Antygona popełnia samobójstwo, a następnie Haimon również popełnia samobójstwo, nie mogąc pogodzić się z sytuacją. Król Kreon jest zszokowany i zrozpaczony śmiercią swojego syna i żony.

W finale król Kreon przyznaje swoje błędy i modli się o przebaczenie dla swoich grzechów. Spektakl kończy się wizją króla, który jest zrujnowany przez swoje decyzje i pochodzi ze sceny zrozpaczony i samotny.

„Antygona” uważana jest za jedno z największych dzieł Sofoklesa i pozostaje popularnym i trwałym spektaklem, który nadal jest wystawiany i studiowany dzisiaj. Jest często interpretowana i adaptowana na całym świecie i jest uważana za jedno z najważniejszych dzieł literackich w historii teatru.

5/5 - (3 votes)