Reżyseria: Waldemar Modestowicz

Adaptacja: Ewa Stocka-Kalinowska

Opracowanie muzyczne: Małgorzata Małaszko

Premiera: 10 czerwca 1995

Kolejne emisje: 29 sierpnia 2008, godz. 18:00

Obsada

Lucio – Jarosław Gajewski

Beate/Trude – Ewa Gawryluk

Sonia – Joanna Jędryka

Shapiro – Michał Pawlicki

Galamini – Jan Matyjaszkiewicz

Alois – Marek Barbasiewicz

Paula – Grażyna Barszczewska

Dorożkarz – Jacek Jarosz

Kelner – Cezary Nowak

Fabuła powieści, na podstawie której powstał spektakl

Alberto Moravia, jeden z najważniejszych włoskich pisarzy XX wieku, zasłynął z umiejętnego łączenia psychologicznej introspekcji z analizą społeczną. W swojej powieści „1934”, po raz kolejny udowadnia, jak znakomitym obserwatorem jest, ukazując czytelnikowi wpływ politycznego kontekstu na życie zwykłych ludzi.

„1934” to opowieść o Luciano, intelektualiście, który w czasach rosnącego faszyzmu w Europie, znajduje się na wygnaniu na wyspie Ponza. Tam spotyka młodą nauczycielkę, której próbuje uświadomić zagrożenia, jakie niesie ze sobą nowy porządek polityczny. Historia ta ma również swoje zawirowania miłosne, które wplecione są w polityczne tło tamtych czasów.

Moravia z niezwykłą precyzją oddaje klimat epoki, w której narasta niepewność, strach i rozbicie moralne społeczeństwa. Jego styl jest klarowny i precyzyjny, a jednocześnie pełen emocji, co pozwala czytelnikowi poczuć atmosferę tamtych lat. Narracja jest prowadzona z perspektywy głównego bohatera, co daje nam możliwość dogłębnego zrozumienia jego myśli, lęków i motywacji.

Postacie Moravii są pełne sprzeczności i prawdziwe, co sprawia, że czytelnik może się z nimi utożsamić. Luciano, mężczyzna walczący z własnymi demonami, równocześnie próbujący uświadomić innym niebezpieczeństwa faszyzmu, to postać skomplikowana i interesująca. Jego relacje z innymi mieszkańcami wyspy, zwłaszcza z tajemniczą nauczycielką, dodają fabule głębi i dramatyzmu.

„1934” to również książka o miłości, stracie i wyborach, które trzeba podjąć w życiu. Moravia niejednokrotnie stawia swoich bohaterów przed trudnymi dylematami moralnymi i emocjonalnymi, co sprawia, że czytelnik zastanawia się nad własnymi wartościami i postawą wobec świata. Miłość w tym kontekście ukazana jest jako siła napędowa, ale także jako źródło cierpienia.

Jednym z głównych tematów powieści jest wpływ polityki na życie codzienne ludzi, a także konsekwencje wyborów, które podejmują. Moravia ukazuje, jak faszyzm wpływa na jednostkę i społeczeństwo jako całość, prowokując czytelnika do refleksji na temat jego własnej roli i odpowiedzialności wobec tego, co dzieje się w świecie.

Mimo że akcja „1934” rozgrywa się na tle lat trzydziestych XX wieku, poruszone problemy są wciąż aktualne. Powieść daje nam możliwość zrozumienia, jak ważne jest zachowanie czujności i odpowiedzialności wobec zagrożeń politycznych, jakie mogą niszczyć życie ludzi na różnych płaszczyznach.

Podsumowując, „1934” to poruszająca powieść, która łączy w sobie elementy psychologiczne, polityczne i miłosne, tworząc niezapomniane literackie doświadczenie. Mistrzowski styl Moravii sprawia, że książka jest nie tylko przyjemna w czytaniu, ale także prowokuje do refleksji na temat ważnych kwestii społecznych i moralnych.

Choć niektórzy czytelnicy mogą uważać, że fabuła jest miejscami zbyt wolna, warto pamiętać, że opowieść nie skupia się jedynie na wartkiej akcji, ale przede wszystkim na psychologicznych i emocjonalnych aspektach życia bohaterów oraz na analizie ówczesnego społeczeństwa.

Ostatecznie, „1934” to lektura obowiązkowa dla miłośników literatury włoskiej, jak również dla tych, którzy chcą zgłębić tematykę rosnącego faszyzmu w Europie i jego wpływ na życie zwykłych ludzi. Dzięki swojej uniwersalności i głębi przekazu, książka ta pozostaje aktualna i wartościowa także dzisiaj, będąc znakomitym źródłem inspiracji dla refleksji na temat naszej wspólnej historii oraz wyzwań, przed którymi stoi współczesne społeczeństwo.

„1934” Alberto Moravii to powieść nie tylko dla miłośników literatury, ale także dla każdego, kto chce zrozumieć, jak przeszłość wpływa na teraźniejszość i jak ważne jest pamiętanie o lekcjach, które niesie historia. Wzruszająca, refleksyjna i prowokująca, ta książka z pewnością pozostanie w pamięci czytelników na długo po przewróceniu ostatniej strony.

Niektóre fragmenty powieści mogą być trudniejsze do przyswojenia przez czytelników, którzy oczekują szybkiego tempa i skupiają się na akcji. Mimo to, warto poświęcić czas na tę książkę, by docenić jej głębię, mistrzowski styl pisarski i aktualność poruszanych problemów.